U rubrici Podsjećanja, ove nedelje… Još 2011. godine, revizori su upozorili: “Odlukom o kriterijima za dodjelu tekućih grantova gradonačelnika nisu precizno definisana prava i kriteriji za dodjelu grantova, kao i način i rokovi dokumentovanja istih. Ne postoji zvanična evidencija o broju i iznosu opravdanih dodijeljenih sredstava grantova za prethodnu godinu, niti je obezbijeđen nadzor nad utroškom ovih sredstava.”. Svaku narednu godinu, od tada, revizori konstatuju nepromjenjeno stanje.
Ured za reviziju javne uprave i institucija u Brčko distriktu BiH dosad je objavio 12 izvještaja o provedenoj finansijskoj reviziji institucija Distrikta za 2020. godinu. Od 29 koliko ih je ukupno planirano. Posljednji objavljeni je Izvještaj o reviziji finansijskog poslovanja Kancelarije gradonačelnika Brčko distrikta za 2020. godinu.
Kancelarija gradonačelnika je, za svoje finansijsko poslovanje i usklađenosti poslovanja sa važećim zakonskim i drugim relevantnim propisima u 2020. godini, od revizora dobila jedinstveno mišljenje s rezervom.
Ova ocjena obrazložena je sljedećim argumentima:
Izdaci za ugovore o posebnim poslovima realizovani su u iznosu od 264.405,18 KM. Pri tome, Kancelarija gradonačelnika je tokom godine angažovala fizička lica po osnovu ugovora o obavljanju posebnih poslova, a da Programom rada nije utvrdila potrebe, uspostavila normativne i organizacione pretpostavke u cilju transparentnog angažovanja i načina utvrđivanja iznosa naknada.
Takođe, ugovori se zaključuju sa istim osobama duže od jedne godine.
Revizori su konstatovali i da je dodjela grantova neprofitnim organizacijama vršena na osnovu podnesenih individualnih zahtjeva, bez objavljenog javnog poziva, čime nije obezbijeđena transparentnost, te nije osigurano da svi potencijalni korisnici pod jednakim uslovima imaju na raspolaganju sve bitne informacije vezane za korištenje grantova.
Konstatovano je i da su pojedini korisnici grantova trošili budžetska sredstva bez provođenja postupka javnih nabavki, čime je, dakle, kršen Zakon o javnim nabavkama.
Takođe, nepostojanje jedinstvenog registra na nivou Vlade i institucija Brčko distrikta BiH je omogućilo ponavljanje i realizaciju više zahtjeva od istog korisnika granta u istom ili nekom drugom periodu, kod iste ili druge institucije.
Efekti ostvareni grantovima ne prate se na organizovan, sveobuhvatan i sistematičan način, što je zbog značaja iznosa isplaćenih sredstava neophodno za predlaganje i preduzimanje adekvatnih mjera u cilju ostvarenja optimalnog razvoja Brčko distrikta BiH.
Poražavajuće je da se navedene zamjerke i razlozi za ocjenu “Mišljenje s rezervom”, ponavljaju već godinama. U slučaju grantova neprofitnim organizacijama, praktično, od prvih revizija Kancelarije Gradonačelnika, prije 10-ak godina.
U izvještaju o finansijskoj reviziji Kancelarije gradonačelnika Brčko distrikta za 2011. godinu, tako, piše da “Odlukom o kriterijima za dodjelu tekućih grantova gradonačelnika nisu precizno definisana prava i kriteriji za dodjelu grantova, kao i način i rokovi dokumentovanja istih. Ne postoji zvanična evidencija o broju i iznosu opravdanih dodijeljenih sredstava grantova za prethodnu godinu, niti je obezbijeđen nadzor nad utroškom ovih sredstava.”
Problem netransparentnog dijelenja grantova neprofitnim organizacijama, koje je, u prethodnim godinama, uzrokovalo i korupcijske afere sa sudskim epilogom, bio je razlog i za svojevremeno udruživanje dijela brčanskih nevladinih organizacija u grupu “Za transparentno finansiranje neprofitnih organizacija iz budžeta Brčko distrikta”, koja je vršila pritisak na lokalnu vlast u cilju kreiranja rješenja koja će uspostaviti finansiranje zasnovano na preciznim kriterijima, kontroli i trensparentnosti i pravednosti čitavog procesa. A u tom pravcu je u oktobru 2020. godine donesen i novi Zakon o udruženjima i fondacijama Brčko distrikta, koji, međutim, još uvijek čeka neophodna podzakonska rješenja, da bi ovu oblast uredio na pravi način.
U međuvremenu, čeka se i na nastavak konkretnih aktivnosti tužilaštva, započetih svojevremenim hapšenjem i podizanjem optužnice protiv poslanika Ćazima Dečaja.
Za kraj, vratimo se reviziji – u cilju otklanjanja uočenih nedostataka, Ured za reviziju javne uprave i institucija u Brčko distriktu, nakon provedene revizije za 2020. godinu, Kancelariji gradonačelnika Brčko distrikta dao je 18 preporuka.
Od prethodne godine datih 25, Kancelarije gradonačelnika u potpunosti je realizovala tek 6. Još 4 su djelimično realizovane. A čak 15, među kojima su 3 koje se ponavljaju već godinama, nisu realizovane.
A ove tri koje se ponavljaju su: blagovremeno podnošenje Skupštini prijedloga godišnjeg budžeta; primjena odredbi Zakona o porezu na dohodak, u dijelu utvrđivanja osnovice za obračun poreza na dohodak, te, uspostavljanje jedinstvene baze podataka o dodjeli grantova iz usvojenog budžeta.