„Neprijatelj zauzima položaje na ulicama Vovčanska, pa se ljudi evakuišu“, pozvao je bradati oficir u pancirnoj jakni i šlemovima stanovnike ukrajinskog grada, koji se nalazi u blizini granice sa Rusijom.
Njegov poziv je snimljen i objavljen na Telegramu u srijedu. Kako ruski rat protiv Ukrajine eskalira, od tada je pogledan više od 13.000 puta.
Vovčansk je industrijski grad u sjeveroistočnoj regiji Harkov koji se nalazi samo 5 km (3 milje) od ruske granice i na udaru je od petka.
Tada su ruske snage započele svoj dvosmjerni rad raid u regionu i zauzeo skoro desetak sela u roku od nekoliko dana.
Sa svojim stambenim i fabričkim zgradama koje mogu braniti male grupe vojnika, Vovčansk je tvrđi orah.
Rusi i dalje pokušavaju da zauzmu neiskorišteni aerodrom i klaonicu iz sovjetskog doba koja bi mogla poslužiti kao baza za dalje napredovanje.
Drugi pravac njihove ofanzive započeo je u pograničnom gradu Liptsy, oko 50 km (31 milju) zapadno od Vovčanska.
Nalazi se na autoputu koji vodi do regionalnog glavnog grada, koji se takođe zove Harkov.
Harkov, drugi po veličini grad u Ukrajini s predratnim stanovništvom od 1,5 miliona, posljednjih mjeseci gotovo je neprekidno bombardovan.
Do sada, ovaj napad je najveći ruski kopneni napad na Ukrajinu od avgusta 2022. godine, kada je ukrajinska vojska izbacila osvajače iz većeg dijela regije Harkov.
“Ovo je uspješno borbeno izviđanje, oni su napredovali na taktičkom nivou”, rekao je za Al Jazeeru general-pukovnik Ihor Romanenko, bivši zamjenik načelnika ukrajinskog Generalštaba oružanih snaga.
Ruski predsjednik Vladimir Putin rekao je da Moskva želi stvoriti “sanitarnu zonu” u Harkovu kako bi zaštitila rusku oblast Belgorod koja se nalazi sjeverno od nje i koju su snažno granatirale ukrajinske snage.
I iako su ukrajinske obavještajne službe prije nekoliko sedmica izvijestile da će Rusi napasti regiju, ukrajinske snage nisu uspjele stvoriti stabilnu liniju odbrane kako bi spriječile invaziju, rekao je Romanenko.
„Tamo je situacija teška“, rekao je on.
Ali za sada se čini da Rusi nemaju dovoljno snaga – najmanje 150.000 vojnika je potrebno za opsadu grada Harkova jer je njihov trenutni kontingent duž granice oko tri puta manji, rekao je Romanenko.
Moskva, međutim, provodi “skrivenu mobilizaciju” stotina hiljada ljudi i mogla bi rasporediti veće snage da zauzmu Harkov do kraja maja ili početka juna, rekao je on.
“Možemo prikupiti resurse, formirati sistem odbrane i osujetiti njihov plan napada”, rekao je.
Namjeravanje Moskve u Harkovu može izgledati zabrinjavajuće, ali “s obzirom na izazove s kojima se Rusija suočava, malo je vjerovatno da će dovesti do operativno važnog prodora i eksploatacije”, rekao je za Al Jazeeru penzionisani general NATO-a Gordon “Skip” Davis Jr.
Rusija je angažovala značajan broj borbenih vozila u pravcu Harkova uz intenzivnu vazdušnu podršku sa očiglednim pokušajem da fiksira ukrajinske snage na severu kako bi se omogućilo napredovanje ka jugu, rekao je on.
„Ovo napredovanje omogućilo bi ruskim snagama da preuzmu teritoriju ilegalno pripojenih regiona koji ostaju pod kontrolom Ukrajine“, rekao je on.
Ruska superiornost u vazduhu
Jedan od faktora njihovog uspjeha je zračna superiornost neosporna od početka rata 2022. godine.
Kopneni napad podržavaju ruski bombarderi koji bacaju teške klizne bombe sposobne da unište čak i najutvrđenije zgrade.
Ove bombe su odigrale ključnu ulogu u nedavnim osvajanjima Moskve u istočnom regionu Donjecka.
Ukrajina se riješila većine svojih zračnih snaga iz sovjetske ere, prebacivši sve svoje strateške bombardere u Rusiju kasnih 1990-ih kao plaćanje dugova za prirodni gas.
Zapadne sile pristale su da isporuče nekoliko desetina borbenih aviona F-16, ali se prvih šest očekuje tek na ljeto.
Još jedna velika prepreka je tabu upotrebe naoružanja koje je isporučio NATO na ruskoj teritoriji jer se zapadni lideri boje da će se suprotstaviti Putinu.
Prema tome, moskovske trupe „eksploatišu susjedno rusko kopno i vazdušni prostor koji su u suštini postali utočište od dalekometnih vatrenih sistema i municije koje je obezbijedio Zapad“, rekao je Davis.
“Vrijeme je da zapadni lideri uklone ova ograničenja nametnuta izvana i dozvole Ukrajini da se efikasno brani svim raspoloživim sredstvima.”
Američka Helsinška komisija, grupa za ljudska prava, saopćila je u srijedu da Bijela kuća “ne samo da mora dozvoliti, već i ohrabriti ukrajinske oružane snage da napadnu ruske snage koje pucaju i stoje na ruskim granicama i dijeliti obavještajne podatke kako bi spriječili masovne gubitke života”.
Čini se da se Bijela kuća koleba.
“Nismo ohrabrili niti omogućili štrajkove izvan Ukrajine, ali na kraju Ukrajina mora sama donijeti odluke o tome kako će voditi ovaj rat”, rekao je američki državni sekretar Antony Blinken ranije u srijedu.
U međuvremenu, ruski vojnici plaćaju visoku cijenu za svoj uspjeh.
Oni koji su odbili da učestvuju u napadima na liniji fronta na ukrajinske rovove – koji obično ne ostavljaju skoro nijedan preživjeli – ubili su drugi ruski vojnici, kaže Kirilo Sazonov, ukrajinski vojni analitičar.
Sazonov je na svom Telegram kanalu objavio pismena odbijanja koja su pronađena na telima četvorice ruskih vojnika ubijenih u blizini sela Starica.
Ukrajinski kontranapadi primorali su Ruse da napuste selo Zelene koje se nalazi na putu za grad Harkov.
“Na ovom segmentu ‘velikog napredovanja Rusije prema Harkovu’ njegova brzina je pala skoro na nulu”, napisao je vojni analitičar Konstantin Mašovec na Telegramu u četvrtak.
Zapadni analitičari se slažu s njim.
Brzina ofanzive Moskve na Harkov “nastavlja se smanjivati nakon što su ruske snage prvobitno zauzele područja za koja su ukrajinski zvaničnici sada potvrdili da su manje branjena”, saopštio je u četvrtak Institut za proučavanje rata, istraživački centar.
Mnogi stanovnici Harkova se, međutim, osjećaju dezorijentirano i uplašeno.
„Ovo se čini kao noćna mora koja se ponavlja“, rekla je Oleksandra Bondarenko, 42-godišnja pomoćnica u prodaji koja je pobjegla iz Harkova 2022. kako bi se nastanila u Kijevu sa svojom kćerkom tinejdžerkom i dvije mačke.
“Evropa i Amerika se prepiru oko toga da li da nam daju avione ili projektile, glasaju o vojnoj pomoći, a Rusi jednostavno ne staju”, rekla je za Al Jazeeru ispred trgovine u centru Kijeva gdje radi, nervozno pušeći cigaretu .
“Čini se da demokratija ne funkcionira tokom rata, a za nas to znači beskrajne gubitke.”
Datum i vrijeme objave: 2024-05-16 14:32:00
