Njemačka pokreće najveći fiskalni plan u svojoj novijoj historiji

Nakon tri godine ekonomske stagnacije i gubitka nekoliko hiljada industrijskih radnih mjesta, Njemačka, najveća evropska ekonomija, pokreće najambiciozniji fiskalni plan u svojoj novijoj historiji. Prema novom izvještaju S&P Global Ratingsa, ovaj program, vrijedan više od 1,1 bilion eura, ne samo da bi trebao ojačati njemački BDP, nego i potaknuti lančane efekte rasta širom Evrope.

Njemačka je započela sveobuhvatan program usmjeren na jačanje rasta, konkurentnosti i modernizaciju ekonomskog okvira. U središtu plana nalazi se najveći fiskalni paket od ponovnog ujedinjenja zemlje prije 35 godina.

Razlozi za ovaj zaokret leže u rastućim geopolitičkim napetostima, pritiscima Sjedinjenih Američkih Država da Berlin ispuni NATO ciljeve u vezi s potrošnjom na odbranu, te u sve snažnijoj globalnoj konkurenciji koja izaziva izvozno orijentisani njemački model rasta.

Program obuhvata ulaganja u saobraćajnu i digitalnu infrastrukturu, jačanje odbrambenih kapaciteta i državnu potrošnju od preko 1,1 bilion eura tokom narednih 12 godina, što predstavlja oko 25% njemačkog BDP-a ili više od 6% procijenjenog BDP-a Evropske unije u 2025.

Njemačka je dodatno izdvojila 100 milijardi eura za zelenu tranziciju, s naglaskom na smanjenje troškova energije i poticanje elektromobilnosti, te uvela poreske reforme i mjere za tržište rada. Plan uključuje uvođenje neoporezovanih prekovremenih sati, poticaje za zaposlene penzionere i radnike s nepunim radnim vremenom, kao i povećanje minimalne plate.

Paket sadrži i mjere deregulacije i smanjenja birokratije, uključujući pojednostavljivanje zakona o javnim nabavkama i zamjenu njemačkog Zakona o lancu snabdijevanja blažom EU direktivom. Napredak u tim oblastima, posebno u ubrzanju procedura planiranja, bit će presudan za bržu realizaciju infrastrukturnih projekata.

Inovacije kao slaba karika njemačke ekonomije

Dok vlada ulaže u infrastrukturu i odbranu, inovativni kapacitet Njemačke stagnira, pokazuje najnoviji Indikator inovacija 2025, koji su objavili Industrijsko udruženje BDI i konsultantska kuća Roland Berger, izvještava FENA. Prema studiji, Njemačka je i dalje zaglavljena na 12. mjestu globalne ljestvice inovacija, dok konkurenti poput Sjedinjenih Američkih Država, Ujedinjenog Kraljevstva i Francuske bilježe značajan napredak.

Zemlja je posebno slaba u naprednim tehnologijama kao što su digitalizacija i biotehnologija, jer korporativna ulaganja u istraživanje i razvoj rastu sporije nego u drugim državama, naročito u digitalnom sektoru, gdje zaostaje za SAD-om i Kinom.

Rangiranje pokazuje da Njemačka i dalje zauzima četvrto mjesto u ključnim tehnologijama i da je među prvih pet u oblastima poput cirkularne ekonomije, novih materijala i proizvodnih

tehnologija, ali da u budućim strateškim poljima, poput fuzijske energije i industrijske umjetne inteligencije, bilježi pad.

“Trebali bismo imati cilj da do 2040. realiziramo prvi funkcionalni prototip fuzijskog reaktora ili da postanemo lideri u industrijskoj umjetnoj inteligenciji”, poručio je Peter Leibinger, predsjednik BDI-a.

Rast i prelijevajući efekti u Evropi

Prema osnovnom scenariju S&P Global Ratingsa, realni BDP Njemačke mogao bi rasti 0,5% više u 2026., 0,7% u 2027. i 0,8% u 2028., zahvaljujući ovom programu. Takav rezultat predstavlja snažan ciklični poticaj domaćoj potražnji, imajući u vidu da se potencijalni rast zemlje procjenjuje na svega 0,5–0,8% godišnje. Istovremeno, BDP eurozone mogao bi porasti za dodatnih 0,2% tokom naredne tri godine.

Pozitivni efekti očekuju se širom regiona. Zemlje srednje i istočne Evrope koje su snažno povezane s njemačkim lancima snabdijevanja, među njima Austrija, Češka, Mađarska, Poljska, Slovenija i Slovačka, trebale bi osjetiti direktne koristi. Velike evropske ekonomije poput Francuske, Italije, Španije i Ujedinjenog Kraljevstva također će profitirati, iako u manjoj mjeri u odnosu na veličinu svojih tržišta.

U Francuskoj rast dodatno potiče snažan izvoz iz sektora aeronautike i velika ulaganja u informacijsko-komunikacione tehnologije (ICT). U Španiji i Nizozemskoj revidirani su historijski podaci naviše, a rast u Nizozemskoj u trećem kvartalu 2025. uglavnom je rezultat izvoza i javne potrošnje.

Ako program bude proveden dosljedno i bez kašnjenja, Njemčka neće samo preoblikovati vlastitu ekonomiju, već i pokrenuti novu fazu evropskog rasta, u kojoj bi ponovo preuzela ulogu glavnog “ekonomskog motora” kontinenta.