“To je kažnjivo, Amerika ima na to pravo. Znamo ko kontroliše finansijske tokove u svijetu. Možda su sklopili ugovor u nadi da će dobiti neki kredit. Ne mogu da shvatim da neko ko se bavi finansijama može sebi da dozvoli da uđe u takav rizik, znajući šta su posljedice”, kaže Cenić.
Trenutno se na listi sankcija nalazi 46 kineskih kompanija te dodano njihove podružnice. Sam “Enlic” nije na listi sankcija.
OFAC je u objašnjenju sankcija naveo da je utvrđeno da Kina sve više eksploatiše kapital SAD-a za resurse i za omogućavanje razvoja i modernizacije svojih vojnih, obavještajnih i drugih sigurnosnih aparata, što i dalje omogućava Kini da direktno prijeti SAD i američkim snagama u inostranstvu, uključujući razvoj i primjenu oružja za masovno uništenje, naprednog konvencionalnog oružja i zlonamjernih cyber akcija protiv SAD-a.
Utvrđeno je da ove kompanije predstavljaju prijetnju, koja ima svoj izvor velikim dijelom izvan SAD-a, za nacionalnu sigurnost, vanjsku politiku i ekonomiju SAD-a i proglašena je nacionalna vanredna situacija u vezi s tom prijetnjom.
Kompanija s kojom je Vlada Republike Srpske potpisala ugovor na svojoj stranici navodi da su ovlašteni od kineske vlade za izvoz vojnih artikala i putokaz globalizacijskih napora kineske odbrambene elektronske industrije, te da je “Elnic” važna platforma za međunarodnu saradnju u IT industriji za Kinu.
Prema informacijama dostupnim na internet stranici, trenutno je “Elinc” prisutan u više od 160 zemalja i regiona širom svijeta i ima filijale u 23 zemlje.
Centar za novu američku sigurnost (CNAS) piše da je izvršnom naredbom iz jula 2021. proširen cilj politike CMIC liste, uključujući nova ovlaštenja za vladu da sankcioniše firme koje rade u kineskoj tehnologiji nadzora “kako bi se olakšala represija ili ozbiljna povreda ljudskih prava, pored prethodno uključenog sektora odbrane i srodnog materijala”.
Ekonomski analitičar Zoran Pavlović kaže da je potreba Vlade RS-a za cyber zaštitom postala nužna, ali da je takav posao morao biti obavljen kroz međunarodni tender gdje se traže najbolji ponuđači i kompanije s iskustvom.
Napominje da su Vlada RS-a i njene agencije do sada sklopile ugovora s “Prointerom” i drugim domaćim kompanijama.
Detektor je ranije pisao o tome kako su sankcionisane firme, zbog veza s predsjednikom RS-a Miloradom Dodikom, na tenderima zaradile 500 miliona maraka.
Problem je, prema riječima Pavlovića, i to što nije bilo javnog tendera, kao i što je ugovor sklopljen tajno s kompanijom koja je dio korporacije koja je na OFAC-ovoj ‘crnoj listi’.
“To je vrlo opasno jer, s ekonomske tačke gledano, OFAC može po tom osnovu da i Vladu RS-a stavi na ‘crnu listu’, a to bi tek bila katastrofa za građane. Očigledno ljudi u Vladi nisu ni svjesni šta rade”, smatra Pavlović.
