Brojni propusti u vezi sa akreditacija Visokoškolske ustanove (VIU) i studijski programi, kao i licence za rad ovih ustanova, dovode do neefikasnosti u radu Nacionalnog akreditacionog tela i Ministarstva prosvete, navodi se u Izveštaju o reviziji poslovne izvodljivosti „Akreditacija visokoškolskih ustanova u Republici Srbiji“, koji je danas objavila Državna revizorska institucija (DRI).
Revizijom je utvrđeno da određene reakreditacije visokoškolskih ustanova i studijskih programa nisu obavljene na vrijeme, odnosno prije isteka važeće akreditacije, saopšteno je iz DRI.
Neblagovremena reakreditacija pojedinih visokoškolskih ustanova dovela je do nepovezanih ciklusa akreditacije, što je dovelo u pitanje validnost svih studijskih programa koji se izvode na ovim ustanovama.
U saopštenju se navodi da se akreditacija visokoškolske ustanove vrši redovno, u roku od sedam godina, a može i ranije, na zahtjev visokoškolske ustanove.
Postupak reakreditacije visokoškolskih ustanova uređen je Zakonom o visokom obrazovanju, kako bi se obezbijedila povezanost uzastopnih ciklusa akreditacije, odnosno da između dvije uzastopne akreditacije visokoškolskih ustanova ne postoji period u kojem visokoškolska ustanova nije bila akreditovana.
Oko trećine od 149 akreditovanih visokoškolskih ustanova koje su prošle reakreditaciju od strane visokoškolske ustanove nemaju povezane cikluse akreditacije.
Razdoblja između dva ciklusa akreditacije trajala su od nekoliko dana do dvije i po godine.
Pojedine visokoškolske ustanove upisale su nove studente na studijske programe za koje nisu imali važeću akreditaciju jer reakreditacija tih studijskih programa nije izvršena na vrijeme.
Ministarstvo prosvjete nije uspostavilo evidenciju izdatih dozvola za rad visokoškolskih ustanova, što otežava njihovo praćenje i dovodi do određenih propusta u radu.
Revizori su utvrdili i da nije uspostavljen sistem praćenja provođenja postupaka i rezultata samovrednovanja kvaliteta visokoškolskih ustanova i studijskih programa, zbog čega nisu mogli ocijeniti u kojoj mjeri visokoškolske ustanove sprovode postupke samovrednovanja.
Visokoškolske ustanove nisu uredno dostavljale izvještaje o samovrednovanju Nacionalnom akreditacionom tijelu, zbog čega nije bilo moguće kontinuirano pratiti i ocjenjivati kvalitet visokoškolskih ustanova i studijskih programa.
Istovremeno, postoji rizik da pojedinačne visokoškolske ustanove, osim što nisu uredno dostavljale izvještaje Nacionalnom akreditacionom tijelu, nisu pripremile sve potrebne izvještaje o samovrednovanju.
Eksterna kontrola kvaliteta visokoškolskih ustanova i studijskih programa gotovo da se ne sprovodi.
U periodu od 2018. do 2024. godine nacionalno akreditaciono tijelo nije sprovelo niti jedan redovan postupak eksterne kontrole kvaliteta visokoškolskih ustanova i studijskih programa.
U navedenom periodu sproveden je jedan vanredni postupak eksterne kontrole kvaliteta na šest visokoškolskih ustanova.
U prosjeku, svaka četvrta visokoškolska ustanova nije bila pod redovnim nadzorom tokom sedam školskih godina, odnosno od školske 2018/19. do 2024/25. godine.
Djelatnost visokog obrazovanja ostvaruje se akademskim i stručnim studijama na osnovu akreditovanih studijskih programa za sticanje visokog obrazovanja koje sprovodi univerzitet.
U Republici Srbiji postoji oko 180 akreditovanih visokoškolskih ustanova u okviru kojih se izvodi oko 2.000 akreditovanih studijskih programa.
Akreditacija visokoškolskih ustanova i studijskih programa treba da obezbijedi studentima kvalitetno visoko obrazovanje koje ispunjava određene standarde i uslove.
Jedan od principa na kojem se zasniva djelatnost visokog obrazovanja je usklađivanje sa evropskim sistemom visokog obrazovanja.
Komisija za akreditaciju i osiguranje kvaliteta (KAPK) bila je punopravni član Evropskog udruženja za osiguranje kvaliteta u visokom obrazovanju (ENQA) od 2013. do 2018. godine, kada je izgubila taj status.
Pravni nasljednik KAPK-a, odnosno Nacionalno tijelo za akreditaciju, još nije povratio taj status, navodi se u saopštenju.
(Telegraf.rs/Tanjug)
