Međunarodni konzorcij istraživačkih novinara (ICIJ) objavio je u četvrtak da zbirka od više od 33.000 fotografija dokumentuje mučenje, izgladnjivanje i masovno ubistvo više od 10.200 pritvorenika pod bivšim sirijskim predsjednikom Basharom al-Assadom – najveći vizualni zapis žrtava režima ikada otkriven.
Fotografije, dio onoga što istražitelji nazivaju “Dosije Damaska“, njemačkom javnom emiteru NDR dostavio je bivši sirijski vojni policajac koji je nadgledao Jedinicu za očuvanje dokaza u Damasku između 2020. i 2024. godine.
“Postoje stvari koje ljudi trebaju znati. Postoje ljudi čije porodice trebaju znati gdje se nalaze i šta im se dogodilo”, rekao je za NDR.
Fotografije su napravljene između 2015. i 2024.
Fotografije, napravljene između 2015. i 2024. godine od strane sirijskih vojnih fotografa, prikazuju muškarce kao kosture, izubijana tijela na pločicama mrtvačnice, bebe među mrtvima i leševe “naslagane poput drva za ogrjev”, objavio je ICIJ.
Svaka je katalogizirana s izuzetnom preciznošću – brojevi pritvorenika ispisani na udovima, fotografije snimljene iz više uglova i dosijei označeni datumima, imenima fotografa i sigurnosnim granama kao što su Vojna policija, Obavještajna služba zračnih snaga i Opća obavještajna služba.
Do sada Sirijci nisu znali da postoji tako opsežan sistem fotografske dokumentacije.
Više od 160.000 ljudi nestalo
Prema istrazi ICIJ-a, NDR-a i Suddeutsche Zeitunga, fotografije su dostavljene vojnim sudovima, gdje su sudije odobravale evidenciju smrti i efektivno davale imunitet zvaničnicima.
Sirijska mreža za ljudska prava procjenjuje da je više od 160.000 ljudi nestalo tokom Assadove vladavine.
Assad, koji sada živi u Rusiji u azilu, prema partnerima ICIJ-a, predvodio je 13 godina građanskog rata obilježenog široko rasprostranjenim hapšenjima, mučenjem i vansudskim ubistvima.
Prvi konkretni dokazi
Porodice koje su pretraživale zatvore, bolnice i masovne grobnice nakon pada režima u decembru 2024. često nisu pronašle ništa, ali dosije sada pruža prve konkretne dokaze o sudbini hiljada ljudi.
Otkrića odražavaju ranije “Cezarove” fotografije prokrijumčarene iz Sirije između 2011. i 2013. godine, što je pokrenulo međunarodne progone i sankcije SAD-a prema Zakonu o Cezaru. Ali novo blago pokazuje da je mašinerija ubijanja nastavila još jednu deceniju uz jezivu birokratsku disciplinu.
Među identifikovanima je i aktivista Mazen al-Hamada.
“Sloboda je omogućena žrtvama Mazena i drugih žrtava koje su tako jeftino dale svoje živote za nas”, rekao je njegov rođak partnerima ICIJ-a.
Datum i vrijeme objave: 04.12.2025 – 15:23 sati
