Evropski savjet saopštio je danas da je s Evropskim parlamentom postignut dogovor o postepenom ukidanju uvoza ruskog gasa do 2027. godine, u sklopu napora za okončanje energetske zavisnosti od Rusije.
Uredba predstavlja pravno obavezujuću, faznu zabranu uvoza i tečnog prirodnog gasa (LNG) i gasa iz gasovoda iz Rusije, sa potpunom zabranom koja počinje krajem 2026. za LNG i u jesen 2027. za gasovode.
Kako se navodi u saopštenju za javnost, ovo doprinosi opštem cilju postizanja otpornog i nezavisnog energetskog tržišta EU, uz održavanje sigurnosti snabdevanja.
Danski ministar za klimu, energetiku i komunalne poslove Lars Aagaard rekao je da je “ovaj sporazum velika pobjeda za Dansku i za cijelu Evropu”.
“Moramo stati na kraj ovisnosti EU o ruskom gasu, a njegovo trajno ukidanje u EU je veliki korak u pravom smjeru. Veoma sam zadovoljan i ponosan što smo uspjeli tako brzo postići dogovor sa Evropskim parlamentom. To pokazuje da smo posvećeni jačanju naše sigurnosti i zaštiti naše opskrbe energijom”, dodao je.
Zakonodavci su potvrdili da će uvoz ruskog gasa putem gasovoda i LNG-a biti zabranjen šest sedmica nakon što uredba stupi na snagu, uz zadržavanje prelaznog perioda za postojeće ugovore.
Za kratkoročne ugovore zaključene prije 17. juna 2025. godine, zabrana uvoza ruskog gasa će se primjenjivati od 25. aprila 2026. za LNG, a od 17. juna 2026. za plinovodni gas.
Za dugoročne ugovore o uvozu LNG-a zabrana će se primjenjivati od 1. januara 2027. godine, u skladu sa 19. paketom sankcija
Za dugoročne ugovore o uvozu gasa iz gasovoda, zabrana će stupiti na snagu 30. septembra 2027. godine, pod uslovom da su ciljevi skladišnih kapaciteta iz Uredbe o skladištenju gasa na putu da budu ispunjeni, a najkasnije do 1. novembra 2027. godine.
Izmjene postojećih ugovora biće dozvoljene samo u strogo definisane operativne svrhe i ne mogu dovesti do povećanja obima isporuka, navedeno je.
Privremeni sporazum sada treba da odobre Vijeće i Parlament prije formalnog usvajanja.
Udio ruskog gasa u uvozu iz EU iznosio je 12 posto u oktobru, što je znatno manje od oko 45 posto prije izbijanja rata u Ukrajini 2022. godine.
Mađarska, Francuska i Belgija ostaju među članicama koje i dalje uvoze ruski gas.
Istovremeno, u Srbiji se primećuje povlačenje ruskih kompanija sa tržišta. Najznačajniji primer je NIS, gde se Rusija postepeno povlači iz poslovanja i prodaje udela u kompaniji, što je deo šireg trenda smanjenja prisustva Rusije u energetskom sektoru Balkana i prelaska na evropske dobavljače energije.
(Telegraf.rs/Tanjug)
